پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
کارنامه اهل بیت علیه السلام در قرآن
مسئلهاصلیپژوهش،آناست که: اگرعترت پيامبر، عِدلِ قرآن وآگاهترين انسانها بهحقايق وحىِقرآنى هستند،چه راهبردها، کاربستها و اقدامات مشخصی انجامدادهاند تا قرآن ماندگاربماند و ازكژىها وانحرافهایاحتمالی؛ نگاهداری شود؟واصولا دربارهی قرآن چه نقش مهمیدارند که جایگاه رفیع همطرازی قرآن را یافتهاند؟
کارنامه اهل بیت علیه السلام در قرآن
نویسنده :: محمد هادی یعقوب نژاد
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تهیه کننده: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
چکیده کتاب کارنامه اهل بیت(ع)
از نظرگاهاسلام، قرآن و عترت دوركنِ اصیل دین شناختهشدهاست- هر چند ممکناست درچگونگیِ ارتباطِآندو، اختلافاتی میان فرقه هایاسلامیباشد- قرآن، اساساسلاماست که؛ توسط پیکالهی برحضرت محمدابنعبدالله صلى الله عليه وآله وسلم نازلشد. او بارها بهامرخداوند، قرآن را به ضمیمهی عترت دو حامل میراث ماندگاراسلامی و پیامآورسعادت و کمال انسان و هدایتگر او بهسوی معبودِ مطلق معرفینمود ومیان آندو، پیوندی دوسويهبرقرارکرد كه تمسّك بههر يك بدون ديگرى ناتماماست. قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، مورد تأييد قرآن وعترتنيست.
قرآن،اهلبيت عليهمالسلام را والاترين انسانها معرفى مىكند و آيات متعددی در شأن آنان دارد. همانگونهکه، آگاهترين انسانها بهحقايق وحىِقرآنى، نیز همان اهلبيتاند،
مسئلهاصلیپژوهش،آناست که: اگرعترت پيامبر، عِدلِ قرآن وآگاهترين انسانها بهحقايق وحىِقرآنى هستند،چه راهبردها، کاربستها و اقدامات مشخصی انجامدادهاند تا قرآن ماندگاربماند و ازكژىها وانحرافهایاحتمالی؛ نگاهداری شود؟واصولا دربارهی قرآن چه نقش مهمیدارند که جایگاه رفیع همطرازی قرآن را یافتهاند؟
تأثير شايسته ى عترت در فهم وشناخت قرآن، راهبردها وکارکردهای آنان در حفظ و توسعه این کتاب ماندگار؛ موضوعی بسيار مهمّ، قابل دقّتنظر و واکاویِ فراواناست.
اندیشمندان، بیشمارآثارى کهدرارتباط اهلبيت و قرآن نگاشتهاند، عموما دربارهى تاریخ وسیره، فضايل، اوصاف،خصايص وآياتىاست كه در شأن آنان نازلشدهاست. ولى درباره ى موضوع مورد نظركه بحث ازکارنامه عترت در قرآنشناسیاست و بهکارکردهای آنان در مرزبانى ازحريم قرآن میپردازد، كمتر کنکاش مستقلیشدهاست.
با بررسیها، چنين برآمد كه دراين موضوع، كارمستقل وجامعىنشدهاست هرچند اگرهمباشد مانعكارنيست.آنچه قلمیشدهاست اندکی از دریای بیکران معارف عترتمعصومپيامبراست که در تمام عرصه ها همراهِ قرآن بوده و رهنمونِ انسانِ خداجویند.
روشناست اين نوشته ها، بهفراخور همهی ويژگیها و پهنهی شایستگیِ آنان نيست و كسى همچنين ادعایی ندارد؛ چه این كه رسيدن بهعمقِ بىكرانِ فضايل عترت كارى فوقِ طاقتِ بشرِعادى است.
اين تحقیق، ازسویی؛ پژوهشىتاريخىاست و ورود بهآن حوصله، دقت نظر، بازدیدمنابع و تلاش زيادى را برمىتافت و از سوىديگر؛ بهبررسى هاى تحليلىروايى بهخصوص رواياتتفسيرى نيازداشت و ازسومسو؛ تلفيق ميان مباحثتاريخى، روايى، تفسيرى و تحلیلچندسویه آنهارا مى خواست.برای تنظیمِ بهترِ موضوع؛ مباحث کلی وپیشداشتهاینظری در«دفتراول» با دوبخش؛ و راهبردها، اقدامات و راهکارهای عملی اهلبیتعليهمالسلام در«دفتردوم» با چهاربخش، سامان یافتهاست و درمجموع، علاوه برمقدمه کوتاه، شامل شش بخش است و هر بخشدر چند فصل بهم پیوسته تدوین شده است. و سپس، با اشاره به پیامدهای ناگوار جدایی ساحت قرآن از تعالیم عترت، توجه کامل به قرآن وعترت را تنها راه حرکت درست امت مسلمان به سوی تمدن بزرگ اسلامی دانسته و بحث را پایان داده است
کلید واژه ها:
فهمقرآن، تفسیرقرآن، راهبردهایقرآنشناسی، ارزشهایقرآنی، قرآنپژوهی، بنیانهایقرآنشناسی، اهلبیت، قرآن.
منبع:
پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
حجت الاسلام و المسلمین محمد هادی یعقوب نژاد, آثار علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قران
|