به همت پژوهشکده فلسفه و کلام انجام شد
سمینار پروژه اندیشه های کلامی نوبختی
جلسه سمینار پروژه اندیشه های کلامی نوبختی در روز چهارشنبه 1398/3/29 با حضور آقایان کرباسی مدیر گروه کلام، شاملی رئیس اداره پژوهش، میرخلیلی نماینده حوزه ریاست و معاونت پژوهشی پژوهشگاه، رمضانی، ناصری و علیزاده کارشناسان اداره پژوهش و خانم نبوی مجری در اتاق جلسات پژوهشکده فلسفه و کلام برگزار گردید.
در ابتدا آقای دکتر رمضانی گزارشی از روند اجرای پروژه ارائه داده و گفتند که قرارداد پروژه اندیشه های کلامی نوبختی با حجم 100 صفحه در تاریخ 1386/11/10منعقد شده و قرار بود که در 1387/09/10 به پایان برسد؛ اما حاج آقای سبحانی ناظر عالی طرح با توجه به حساسیت و اهمیت شخصیت نوبختی در کلام امامیه و با عنایت به توانمندی نویسنده پیشنهاد کردند که ناظر به آرای کلامی نوبختی، آرای شیخ مفید، سید مرتضی، قاضی عبدالجبار، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه حلی و همچنین اندیشه های ابن سینا نیز اضافه شوند.
اجابت خواسته آقای سبحانی منجر به طولانی شدن زمان انجام کار و زیاد شدن حجم کار گردید. اما در حال حاضر کار با حجم 300 صفحه به انجام رسیده و از طرف آقای سبحانی تایید نهایی نیز شده و با انجام برخی اصلاحات جزیی تا آخر تیر ماه 1398 جهت نشر به معاونت محترم پژوهشی ارسال خواهد شد.
در ادامه جلسه خانم نبوی به گزارش محتوایی پروژه مذکور پرداخته و گفتند که جایگاه تاریخی نوبختی تاثیر زیادی در نگرش ما به تاریخ کلام امامیه دارد؛ چون کلام نوبختی کلام فلسفی است و شناخت او نشان می دهد که چگونه مباحث فلسفی به کلام راه یافته است.
به لحاظ روششناختی، نوبختی یک متکلم عقلگراست و تا جایی که ممکن است به ادله نقلی استناد نمیکند.
در واقع نوع عقلگرایی او فلسفی و معتزلی است و او مانند فلاسفه برای اثبات وجود خداوند به برهان امکان ماهوی متوسل میشود. نوبختی در مباحث اوصاف خداوند نیز متاثر از فلاسفه است و صفاتی همچون اراده، سمع و بصر را به علم برمیگرداند و قدرت را همچون فیلسوفان به «ان شاء فعل و ان لمیشاء لمیفعل» تفسیر میکند. او همچنین در تبیین رابطه خداوند با جهان آفرینش متاثر از معتزله بغداد است و اصلح را بر خداوند واجب نمیداند و تکلیف انسان از ناحیه خداوند را نیز نوعی تفضل از ناحیه پروردگار میداند. در نهایت آنچه میتوان گفت آن است که منظومه فکری نوبختی تلفیقی از نظام فلسفی سینوی و نظام کلامی امامی و معتزلی است.
منبع:
پژوهشکده فلسفه و کلام
اخبار پژوهشکده فلسفه و کلام, سمینار علمی-پژوهشکده فلسفه و کلام, اندیشه های کلامی نوبختی
|