عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند و نباید با قطعیت، حوادث سال‌های اخیر را با آن تطبیق کنیم، از اجرای پروژه علمی «بررسی عقلی و نقلی نشانه‌ها و علائم ظهور» در این پژوهشگاه خبر داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ از تألیف پروژه علمی «بررسی عقلی و نقلی نشانه‌ها و علائم ظهور» خبر داد و گفت: در این پژوهش روایات نشانه‌ها و علائم ظهور به ویژه از نگاه اعتبار منبع، سند، متن و دلالت آن بر محتوا و همچنین برخی بستر‌های صدور و نقل این روایات مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه در این پروژه تحقیقی، برخی واژگان و کلیّات و بحث‌های پیرامونی آن مورد تحقیق قرار خواهد گرفت، اظهار کرد: این مطالعه در پاسخ به این پرسش بنیادین سامان یافته است که روایات نشانه‌های ظهور از نظر منبع و سند چه میزان اعتبار دارد و متن و محتوای آن چگونه تبیین و تحلیل می‌شود؟ این اثر در ذیل قطب تعمیق ایمان دینی و مبارزه با جریان‌ها و فرق انحرافی پژوهشگاه به تصویب رسیده و امید است در سال جاری منتشر شود.
جذابیت مضمون؛ عامل تحریف
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تأکید بر اینکه در این پژوهش با توجه به موضوع، تحلیل و تبیینی در بررسی روایات نشانه‌های ظهور انجام خواهد شد، افزود: گونه‌های روایات نشانه‌ها به صورت بررسی و نقد منبعی، استنادی و محتوایی خواهد بود. پس از بازنمایی اعتبار منبع و سند برخی روایات نشانه‌های حتمی ظهور، بیپایگی پاره‌ای از این روایات روشن می‌شود، زیرا با توجه به جذابیت مضمون نشانه‌های ظهور، سخنانی در این باره از بنیان جعل و یا سخنانی دستخوش دگرگونی‌هایی شده است.
عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند/ لزوم بررسی عقلی و نقلی نشانه‌ها
سلیمیان در پاسخ به این سؤال که آیا آمار دقیقی از تعداد روایات علائم و نشانه‌های ظهور وجود دارد و اینکه چه تعداد آن‌ها معتبر و چه میزان غیرمعتبر است، تصریح کرد: برای هیچ یک از موضوعات نمی‌توان آمار دقیقی ارائه کرد، زیرا مبانی رجالی متفاوت است و تعداد روایت نیز بر این اساس متفاوت می‌شود، ولی قدر مسلم آن است که در نگاه عموم صاحب‌نظران در مباحث رجالی، قطعاً روایات معتبری در بحث علائم و نشانه‌های ظهور وجود دارد که مدنظر معصومین(ع) بوده است.
فراز و فرود روایات
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با پرداختن به اینکه در روایات علائم فرازوفرود‌هایی داشته و تصرفات و تحلیل‌هایی بر آن بار شده است، تصریح کرد: کسانی که مدعی وجود تعداد خاصی روایت در باب علائم هستند باید بگویند بر چه مبنای رجالی است، آیت‌الله طبسی که سال‌هاست درس خارج مهدویت دارند و در مورد نشانه‌ها بحث کرده‌اند، ندیده‌ایم که تعداد و آمار در این زمینه بدهند.
سلیمیان با تأکید بر اینکه گاهی در بررسی روایات مرعوب تعداد آن‌ها می‌شویم، اظهار کرد: گاهی چندصد و چندهزار آمار در مورد موضوعی ارائه می‌شود. گویا افزایش آمار اعتبار موضوع را بالا می‌برد؛ البته ممکن است به حق موضوعی در روایات مورد تأکید بوده و روایات زیادی داشته باشد که سخن ما در این عرصه نیست، ولی اینکه در مورد یک موضوع خاص مدعی باشیم و سندی برای اثبات ارائه نکنیم آسیب‌زا خواهد بود؛ بنابراین مهم اتقان و کیفیت روایت است.
علائم ظهور عمدتاً ساختگی‌اند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه برخی علائم ظهور روایات معتبر دارند و عمدتاً ساختگی هستند، اظهار کرد: این مباحث تخصصی هستند و صلاح نیست مردم عادی با آن درگیر شوند؛ توصیه بنده این است که افرادی که سواد تخصصی در بحث روایات ندارند نباید مستقیماً وارد کتب منبع شوند و روایات را بخوانند، بلکه باید از سوی صاحبان فن تحلیل شود.
وی با بیان اینکه به خصوص در چند دهه اخیر اشخاص و علائمی از سوی برخی افراد به عنوان نشانه‌ها مطرح می‌شود که درست نیست، گفت: برای نمونه در چند سال اخیر با به وقوع پیوستن حوادث سوریه، یمن و پیدایش داعش و اتفاقاتی که همه می‌دانیم برخی افراد گمانه‌زنی کردند و آن را جزء همان علائم ظهور در روایات برشمردند و داعش (که بساط آن برچیده شد) را مصداق سفیانی نامیدند که می‌تواند سبب سودجویی برخی افراد از اعتقاد عمومی به مهدویت شود.
عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند/ لزوم بررسی عقلی و نقلی نشانه‌ها
سلیمیان با اشاره به اینکه گاهی افرادی از روی حسن نیت هم این مسئله را طرح می‌کنند که عمدتاً ناشی از عدم اطلاع و آگاهی آنان است، بیان کرد: دلیل این مسئله این است که به واقع به علائم دسترسی نداریم و این آسیب‌زاست.
تطبیقات قابل دفاع نیست
وی با بیان اینکه همان طور که در مسائل پزشکی سراغ متخصص می‌رویم باید در این امور هم همین کار را بکنیم، تأکید کرد: برخی افراد که تمایلی ندارم نامی از ایشان ببرم در مورد علائم و بحث ظهور کتبی نوشته‌اند، ولی تطبیقات آنان با حوادث امروز به هیچ وجه قابل دفاع نیست؛ به ما گفته‌اند که شب و روز منتظر ظهور باشید؛ وقتی حوادثی رخ می‌دهد که تصور می‌کنیم به علائم نزدیک است باید مایه امیدواری ما شود و برای ظهور دعا کنیم، ولی بدانیم نباید بگوییم که الا و لابد این علائم از نشانه‌های ظهور است.
سلیمیان تأکید کرد: با یکی از این شخصیت‌های علمی که کتابی نوشته‌اند در جلسه‌ای صحبت کردم و ایشان خودشان هم گفتند که بنده نظرات شخصی خود را بر اساس روایات کنار هم گذاشته و احتمال داده‌ام که این حوادث از علائم ظهور باشد، وگرنه قائل بر حتمیت این گفته‌ها نیستم.
منبع:
اخبار پژوهشکده مهدویت و انتظار پژوهی
اخبار پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی, حجت الاسلام خدامراد سلیمیان
|