اعضای هیات علمی
شبکه های اجتماعی
ایتا
کانال رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نشر دیجیتال پژوهشگاه (پژوهان)
کتابخانه دیجیتالی دفتر تبلیغات اسلامی
دانشنامه اهل بیت علیهمالسلام
همکاریهای علمی و بینالمللی
پژوهشکده فلسفه و کلام
همایش جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت
پژوهشکده الهیات و خانواده
پژوهشکده مدیریت اطلاعات (کانال مدیریت دانش)
ایتا
پژوهشکده مدیریت اطلاعات (کانال پژوهشیار ویژه اعضای هیأت علمی و محققین)
پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
همایش ملی بررسی آرای تفسیری علامه محمدهادی معرفت
پژوهشکده تاریخ و سیره
سایت دانشنامه اهل بیت (ع)
اینستاگرام
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نشر دیجیتال پژوهشگاه (پژوهان
)
دسترسی سریع
درباره پژوهشگاه
معرفی پژوهشگاه
پژوهشکدهها و مراکز
گروههای پژوهشی
هیأت علمی
ساختار و بخشها
جوایز و افتخارات
آثار و محصولات
کتب
نشریات
محصولات نرمافزاری
فروشگاه الکترونیک پژوهشگاه
امور هیأتعلمی
فهرست هیأتعلمی
فهرست محققین رسمی
پست الکترونیک هیأت علمی
پژوهشکدهها
تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
علوم و اندیشه سیاسی
فقه و حقوق
فلسفه و کلام
مهدویت و آیندهپژوهی
فرهنگ و معارف قرآن
اسلام تمدنی
مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی
الهیات و خانواده
اخلاق و معنویت
مطالعات تمدنی و اجتماعی
مراکز
احیای آثار اسلامی
همکاری های علمی و بین الملل
ادارات
فناوری اطلاعات
کتابخانهها و پایگاهها
نشر دیجیتال پژوهان
پرتال جامع علوم و معارف قرآن
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی
کتابخانه های پژوهشگاه
کتابخانه دیجیتال پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی
کتابخانه دیجیتال دفتر تبلیغات اسلامی
مطالعات عدالت اجتماعی
ویکی علوم اسلامی
دانشنامه اهل بیت علیهم السلام
پرتال نشریات
کتابخانه پژوهشکده اسلام تمدنی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (انگلیسی)
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (عربی)
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (اردو)
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ( ترکی استامبولی)
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ( فرانسوی)
لینکهای پژوهشی
پایگاه مجلات تخصصی
انجمنهای علمی پژوهشی
نشریات علمی معتبر وزارت علوم
پایگاههای آموزش عالی
اخبار پژوهشگاه
اخبار و اطلاعیهها
همایشها
گزارشهای تصویری
یادداشتها و مقالات
گفتگوهای علمی
ارتباط با ما
ارتباط با حوزه ریاست و روابط عمومی
ارتباط با رئیس پژوهشگاه
ارتباط با روابط عمومی
ارتباط با امور هیأت علمی
درخواست همکاری علمی پژوهشی
درخواست رزرو سالن همایشها
دفتر تلفن پژوهشگاه
خدمات فناوری اطلاعات
اتوماسیون اداری مالی
پست الکترونیک کارمندان
چند رسانه ای
تلویزیون پژوهش
رادیو پژوهش
صفحه اختصاصی آپارات
جوایز و افتخارات
شبهجنبشهای معنوی؛ درآمدی بر پیشگیری و رهاسازی
کتاب «مسئولیت کیفری رانندگان وسایل نقلیه» به عنوان اثر «شایسته تقدیر» شناخته شد
برگزیده حوزه مطالعات تمدنی-دکتر رسول نوروزی
برگزیده حوزه مطالعات تمدنی-دکتر حبیب الله بابایی
انتخاب دو اثر پژوهشگاه در جشنواره بین المللی فارابی
کسب لوح تقدیر کتاب مهدویت و سیاست های فرهنگی ترویج آن در جمهوری اسلامی
بيشتر
فارسی
العربية
English
اردو
Türkçe
Français
EN
| AR
| FA
معرفی پژوهشگاه
درباره پژوهشگاه
پژوهشگاه در یک نگاه
هیأت امنا
ساختار سازمانی
بیوگرافی رئیس فعلی پژوهشگاه
روسای پیشین پژوهشگاه
اعضای هیأت علمی
حوزه ریاست
حوزه ریاست و روابط عمومی
مرکز همکاری های علمی و بین المللی
اداره امور هیأت علمی
هیأت اجرایی جذب
گروه برنامهریزی و بودجه
اداره حراست
اداره نشر
اداره فناوری اطلاعات
معاونت پژوهشی
معرفی معاونت پژوهشی
معرفی معاون پژوهشی
اداره کتابخانهها و اسناد
گروه برنامهریزی، نظارت و ارزیابی پژوهشی
اداره نشریات
معاونت منابع انسانی و پشتیبانی
معرفی معاونت منابع انسانی و پشتیبانی
معرفی معاون منابع انسانی و پشتیبانی
اداره منابع انسانی
اداره امور پشتیبانی
اداره امور مالی
| پژوهشکده ها و مراکز
پژوهشکده ها
پژوهشکده فلسفه و کلام
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
پژوهشکده مدیریت اطلاعات ومدارک اسلامی
پژوهشکده اخلاق و معنویت
پژوهشکده الهیات و خانواده
پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی
پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع)
پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی
پژوهشکده اسلام تمدنی
پژوهشکده فقه و حقوق
مراکز
مرکز احیای آثار اسلامی
مرکز همکاری های علمی و بین الملل
| گروه های علمی
گروه های علمی
سازماندهی اطلاعات و مدارک
اشاعه اطلاعات و دانش
الهیات تطبیقی
اخلاق اجتماعی
مطالعات خانواده
کتاب شناسی و نسخه شناسی
تصحیح و احیای آثار اسلامی
مطالعات تمدنی
مطالعات فرهنگی اجتماعی
مطالعات عدالت اجتماعی
مسائل فقهی و حقوقی
فقه کاربردی
حکمت و کلام جدید
قرآن و مطالعات اجتماعی
هنر و تمدن اسلامی
فلسفه سیاسی
فقه سیاسی
علوم سیاسی
تدوین سازمان های دانش
جریان شناسی مهدویت
آینده پژوهی دین و دینداری
فلسفه
کلام
فلسفه اخلاق
اخلاق
تربیت
اسلام و مطالعات معنویت
فلسفه فقه و حقوق
دانش های وابسته به فقه
دائره المعارف های قرآنی
فرهنگ نامه های قرآنی
تفسیر قرآنی
علوم قرآنی
مطالعات تطبیقی
تاریخ تشیع
سیره اهل بیت(ع)
فرهنگ و تمدن اسلامی
دانشنامه اهل بیت(ع)
مهدویت پژوهی
| آثار و محصولات
فهرست آثار
فهرست آثار
فهرست آثار برگزیده
معرفی مجلات
خرید آثار
نشر دیجیتال پژوهشگاه
پرتال نشریات
فروشگاه نشر پژوهشگاه
فروشگاه اصلی و نمایندگی های فروش
پایگاه های وب
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی
کتابخانه دیجیتال دفتر تبلیغات
دانشنامه اهل بیت(ع)
پرتال جامع علوم و معارف قرآن
| طرح های پژوهشی
طرح های پژوهشی
طرح های در دست انجام
طرح های انجام شده
موسوعه ها
موسوعه علامه شرف الدین
موسوعه علامه بلاغی
موسوعه شهید اول
موسوعه شهید ثانی
بیشتر
کلان پروژه ها
دائره المعارف قرآن کریم
دانشنامه اهل بیت (ع)
سیاست متعالیه
اندیشه سیاسی شیعه
نفس و بدن
بیشتر
فرهنگ نامه
بیشتر
اصطلاحنامه ها
بیشتر
| قطب های فکری فرهنگی
قطب بنیادهای نظری و
نظام متقن علوم اسلامی و انسانی
معرفی
میز اسلامی سازی علوم انسانی
میز توسعه و توانمند سازی علوم اسلامی
میز آموزش و پرورش
قطب تعمیق ایمان دینی و مبارزه با
جریانها و فرق انحرافی
معرفی
میز توسعه و تعمیق فرهنگ قرآن
میز توسعه و تعمیق باور دینی
میز وهابیت
کارگروه مقابله با فرق انحرافی
قطب نظام سیاسی و اجتماعی
اسلام و ایران
معرفی
میز نظام سیاسی جمهوری اسلامی
میز مسائل اجتماعی اسلام و ایران
میز تمدن اسلامی
قطب اخلاق، خانواده
و سبک زندگی
معرفی
میز تحکیم نظام خانواده
میز سبک زندگی اسلامی
میز اخلاق
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
>
مطالب مرتبط
در نشست فقهی کرامت مطرح شد:
کرامت ذاتی تابع سیره عقلاست
ـ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امروز میزبان کرسی ترویجی نقد و نظر با موضوع «تبیین جایگاه فقهی کرامت» با حضور استادان حوزه علمیه بود؛ خادمی کوشا در این کرسی بر تعارض کرامت مدنظر عقلا با قرآن تأکید کرد و ایازی، کرامت ذاتی را تابع سیره عقلا میدانست.
به گزارش ایکنا،
حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امروز ۲۲ دیماه در کرسی «تبیین جایگاه فقهی کرامت» گفت: معنای کرامت در ادبیات روشن و همان معنای عرفی یا لغت است و این دو تفاوتی با هم ندارند؛ یعنی اصطلاح خاصی در تفسیر و فقه و کلام و ... در این باره نیست و در مجموع به معنای شرافت و بزرگی است.
وی با اشاره به تقسیم کرامت به دو نوع ذاتی و اکتسابی افزود: کرامت، فضیلت داشتن است، چه در نوع ذاتی و چه در نوع اکتسابی آن؛ البته کرامت نسبی است، ولی انسان چون از نعمات الهی و امکانات زندگی بیشتری برخوردار است، از کرامت ذاتی بیشتری نسبت به موجودات برخوردار است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به جایگاه کرامت در فقه و قانون اظهار کرد: فقها و مفسران و عالمان دین مسئله کرامت را پذیرفتهاند؛ از جمله حکم فقهی وجود دارد که اهانت به مومن حرام است؛ یعنی هر چیزی که کرامت او را زیر سؤال ببرد، وهن تلقی میشود.
خادمی کوشا با بیان اینکه اهانت به مومن اعم از اینکه اهانت به نفس و یا دیگری باشد، حرام است، اضافه کرد: همچنین در جایی که پای استظهارات متون دینی باز میشود یا شارع مقدس سخنی میگوید، عرف مردم با ذهنیت کرامت انسانی آن را تلقی میکنند.
این پژوهشگر افزود: کرامت انسانی به صورت موردی در قالب بنای عقلا هم در آراء فقها دیده شده است؛ یعنی کرامت را میتوان در قالب اصلی عقلائی جاری کنیم. البته در اینکه اصل کرامت، عقلائی است، قابل بحث است، ولی ما آن را به عنوان اصل عقلائی تا جایی که دلیلی بر خلاف آن نباشد، میپذیریم.
خادمی کوشا با بیان اینکه گاهی پای کرامت را به عنوان عناوین ثانویه میتوان به میان آورد، تصریح کرد: اگر موردی پیش آمد که مثلا فردی در ازاء دادن آب به فرد تشنهای از او چیزی بخواهد که خلاف کرامت انسان است؛ در این مورد بحث ثانویه پیش می آید که قابل بحث فقهی است.
کرامت مدنظر عقلا لزوما با کرامت قرآنی سازگار نیست
این محقق با بیان اینکه کرامت در موارد فوق قابل مصالحه و انتقال یا قابل انتقال در برابر مال نیست، افزود: امروزه اصل کرامت را به عنوانی اصلی که بر همه گزارههای دینی حاکمیت دارد، بیان میکنند؛ یعنی اگر حکمی از آیه و روایتی استفاده شود، ولی بر خلاف کرامت مورد نظر عقلا در عصر کنونی باشد. ما چنین اصل کرامتی را که بر خلاف عقل و قرآن و روایت است، نمیتوانیم بپذیریم.
خادمی کوشا با بیان اینکه کرامت از ویژگیهای وجودی انسان و مورد قبول آیات و روایات است، تصریح کرد: احکام الهی تمام ویژگیهای انسان را مراعات میکند و مقتضای عدالت هم این است. بنابراین حکمی که بر خلاف حکم خدا باشد، کریمانه نیست.
وی با اشاره به استدلال ابلیس در برتری خود نسبت به انسان، افزود: شیطان گفت من از آتش و او از گل آفریده شده است؛ یعنی از دیدگاه او روشن است که آتش بر گل برتری دارد، لذا میگوید ذات من برتر است و به همین دلیل چرا باید در برابر انسان سجده کنم؛ اگر بخواهیم این را به تعبیر «کرامتیهای امروزی» بیان کنیم، معنایش این است که این حکم برخلاف عقل من است و نمیتوانم بپذیرم؛ یعنی روش استدلال شیطان هم توجیه میشود.
کرامت انسانساخته در تعارض با قرآن است
خادمی کوشا با بیان اینکه اگر کرامت را اصل عقلی بدانیم، در تعارض با آیات و روایات قرار میگیرد، اظهار کرد: کرامتهای خودخواسته و نه خداخواسته در تعارض با قرآن است و قرآن بر روی آن خط کشیده و ابلیس را رانده است. همچنین در قرآن تکالیفی داریم که بر خلاف کرامت به معنای امروزی و حتی دوره گذشته است؛ مثلاً کشتن فرد بیگناه خلاف کرامت است، ولی خداوند به ابراهیم دستور میدهد که فرزند خود را قربانی کند و آن حضرت هم استدلال نمیکند که این خلاف کرامتی است که عقل من میفهمد همچنین در داستان خضر شاهد این موضوع هستیم.
این محقق با بیان اینکه برخی احکام که در قرآن آمده مسلما خلاف کرامت عرفی است، تصریح کرد: مثلا برخی افراد به خاطر یک گناه تبدیل به میمون میشوند و بعد از سه روز میمیرند و از آنان نسلی هم باقی نماند؛ این خلاف کرامت و شئونات و کمال انسانی است؛ امروز هم برخی مجازات و حدود را با همین استدلال رد میکنند و میگویند امروزه پذیرفته شده نیست ولی این استدلال خلاف قرآن است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه در روایات هم به این نوع کرامت (عرفی و عقلائی)اصلا توجه نشده است، افزود: حضرت امام صادق(ع) به یکی از یارانش میگوید برو داخل آتش و او میرود؛ این دستور اگر امتحانی هم باشد آیا خلاف کرامت نیست؟؛ این صحابی داخل آتش شد و هرگز نگفت که خلاف کرامت من است با اینکه با عقل او سازگار نبود؛ حتی در روایات داریم که اگر کرامت آن است که انسانها برای خود ساختهاند پس خداوند پیامبرانش را کرامت نکرده است.
کرامت مورد نظر قرآن
خادمی کوشا با بیان اینکه آنچه خداوند برای تکریم انسان پذیرفته تکریمی است که در ادبیات الهی معنا مییابد اضافه کرد: در تشریع احکام آنچه موضوع است فهم شارع است، لذا شناخت کرامتی که میتواند موضوع استنباط احکام باشد، به نحو قطع موضوعی اخذ شده و نه طریقی یعنی ما باید پی ببریم که حکمی قطعاً از دید خدا کرامت است، پس خلاف آن نمیتوانیم حکمی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه تعبیر «کرمنا» در قرآن به معنای کرامت ذاتی نیست، افزود: اگر این بود، شیطان کرامت بیشتری نسبت به انسان داشت، زیرا از آتش آفریده شده بود و توانایی و سابقه او هم در عبادت خدا بیشتر از انسان بود.
کرامت ذاتی تابع سیره عقلاست
در ادامه آیتالله محمدعلی ایازی، به عنوان ناقد به پاسخ به ارائهدهنده پرداخت و گفت: اولین نکته اینکه ما به عنوان عقلا آیا مخاطب قرآن هستیم یا نیستیم؟ وقتی متن با ما سخن گفته است و حق نداریم بگوئیم که شارع چیز دیگری گفته و فهم ما چیز دیگری است؛ این جدایی معنا ندارد.
وی افزود: برخی علما مانند امام، علامه طباطبایی، ابن سینا و ... معتقدند که کرامت ذاتی، تابع سیره عقلا است و این مسئله را پذیرفتهاند.
وی بیان کرد: ایشان (ارائه دهنده) استدلال میکنند که شیطان اولین کسی است که سخن از کرامت آورده، در حالی که شیطان سخنی از کرامت بیان نکرده، بلکه در مقام مخالفت با حکم الهی بر آمده و میخواسته بر اساس نفسانیت خود عمل کند. خداوند از ابتدا انسان را طوری آفریده که حیات متفاوت و کرامت ذاتی دارد و از خدا در روح او دمیده است.
ایازی
ایازی تصریح کرد: استدلال به قصه حضرت ابراهیم(ع) هم عجیب است؛ قرآن فرموده است که ابراهیم در خواب دید که اسماعیل را ذبح کند؛ اینکه خدا به ابراهیم دستور داد تفسیر توراتی است، لذا در قرآن نیامده که خدا به ابراهیم دستور داده است؛ حتی در برخی روایات داریم که ابراهیم نذر چنین کاری را کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه در مورد تبدیل برخی انسانها به بوزینه به علت گناه اظهار کرد: برخی مفسران گفتهاند که آنان شکل بوزینه نشدند بلکه به هیئت اخلاقی میمون در آمدند البته مشبهه و مجسمه تفسیر به ظاهر کرده و گفته اند که آنها تبدیل به میمون شدند.
مصادیق مختلف در کرامت
ایازی با بیان اینکه علما معتقدند که عقلا ممکن است امری را در دورهای قبیح و در دورهای حسن بدانند بیان کرد: بردهداری در دورهای مورد پسند عقلا بوده است و حتی افلاطون اداره جامعه بدون برده داری را ممکن نمیداند همچنین پرت کردن مجرم از بالای کوه برای مجازات، قبلا عقلائی بوده ولی امروز عقلائی نیست.بنابراین اصل پذیرش عرف عقلا درست است ولی مصادیق آن تغییر میکند.
ایازی با بیان اینکه ارائه دهنده گفته مراد از کرامت در قرآن، معنویت است، تصریح کرد: در قرآن وقتی تعبیر «کرمنا بنی آدم» آمده سخن از مطلق انسان است و خبر از کرامت ذاتی انسان میهد.
خادمی کوشا در سخنان مجدد خود گفت: ما ظواهری در قرآن در مورد کرامت داریم، ولی برخی براساس کرامت میخواهند احکام را رد کنند؛ اینکه هر جایی «کرمنا» در قرآن بود آن را به نظر عقلا ربط دهیم درست نیست؛ ضمن اینکه چیزی مرحوم فضل الله گفته هم چیزی نیست که امروز برخی از کرامت معنا میکنند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: بنای عقلا در جایی که مولا با مردم متحدالمسلک باشد، حجیت دارد و نقطه شروع اشتباه برخی افراد در همین مسئله است؛ خدا مالک حقیقی است و ما نمیتوانیم بگوییم که هر چه عقلا گفتند همان از دید خدا هم کرامت است؛ مثلا این چه تکریمی است که خدا در ماه رمضان از میهمانان خود میکند؛ این از دید عقلا چه سازگاری با کرامت دارد یا در حج بیش از ۲۰ حرمت جلوی پای حاجی میگذارد و از طرفی او را میهمان عزیز خود میداند؛ بنابراین روش کرامت خدا با انسان در مواردی متفاوت است.
مراد از فهم عقلا
همچنین ایازی در سخنان مجدد خود تصریح کرد: وقتی بحث از تفسیر و فهم کلام الهی است کسی سخن از فهم اهل کوچه و بازار نمیکنیم، بلکه فقیهی که ۲۵ استدلال فقهی در بحث کرامت میآورد، مراد است.
وی با بیان اینکه توحید متکلم، کلام و فیلسوف با هم متفاوت است، تصریح کرد: متخصصین در هر رشته علم دینی هم در مسئلهای مانند توحید با هم اختلاف دارند؛ بنابراین مراد از فهم عقلا در کرامت و عدالت هم همین است. بنابراین مصادیق عدالت و کرامت در طول دورانها متفاوت است.
منبع:
خبرگزاری ایکنا
کلمات کليدي
اخبار پژوهشکده فقه و حقوق
,
حجت الإسلام و المسلمین محمدعلی خادمی کوشا
امتیاز دهی
پاسخ
نام
پست الكترونيک
* فرمت ایمیل ورودی صحیح نمی باشد
وب سایت
* فرمت آدرس ورودی صحیح نمی باشد
متنی که در تصویر می بینید عینا تایپ نمایید
*
نظر
* نظر را وارد نمایید
مطالب مرتبط
پربازدید ترین مطالب
مطالب مرتبط
توسعه دانش فقه جز از طریق فلسفه فقه امکان پذیر نیست
کرسی ترویجی ولایت در نکاح با تأکید بر نکاح متعه باکره رشیده
فقه امامیه کشتار غیرنظامیان را به شدت نهی کرده است
شماره 115 فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» منتشر شد
کرسی تخصصی «نظریه سکوت عمدی قانون در موارد وجود حکم شرعی» برگزار گردید
تحقق عدالت در جبران خسارت به سه طریق جبران دولتی خسارت، تشدید خسارت و تخفیف خسارت توسط دولت امکان پذیر است
در کشور ایران اصطلاح حکمرانی بیشتر به معنای سیاست گذاری کلان به کار می رود
سرآمدان کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره معرفی شدند
بررسی فقهی خمس سهام بورس در فصلنامه «فقه»
تبیین جهات صحیح قماری نشدن بازی
پربازدید ترین مطالب
[Part_Lang]
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه:
1496
Guest (PortalGuest)
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي - دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم
مجری سایت :
شرکت سیگما