حجت الاسلام شفیعی عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی :
گره خوردن چالش‌های نهاد روحانیت به تقدیر اجتماعی ما
مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: چالش‌های مربوط به نهاد روحانیت به تقدیر اجتماعی همه ما گره خورده است، این موضوع هنوز به دغدغه‌ای برای سیاست‌گذاران حوزه روحانیت تبدیل نشده است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در نشست «آینده روحانیت در جهان معاصر» که با حضور دکتر بیژن عبدالکریمی و در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد گفت: ابتداء توضیحی در مورد عنوان نشست باید عرض کنم که عبارت است از این که سخن گفتن از آینده روحانیت در جهان معاصر نشان از اهمیت داشتن این نهاد و گره خوردن تقدیر اجتماعی همه ما با سرنوشت این نهاد است. توضیح بعدی این که پبش فرض این نشست این است که آینده روحانیت با توجه به تحولات رخ داده معرفتی؛ فرهنگی و اجتماعی با چالش هایی مواجهه شده و لذا نیازمند گفت وگو و آسیب شناسی است.
وی با اشاره به این که به نظر می رسد آینده روحانیت هنوز برای متولیان این نهاد با چالش جدی مواجه نشده ولذا تبدیل به یک دغدغه نیز نشده است گفت: این که این نشست که باید در حوزه برگزار شود ولی در محیط دانشگاه برگزار می شود یک علت آن تبدیل نشدن آینده روحانیت به یک دغدغه برای بزرگان حوزه و متولیان این نهاد است.
حجت الاسلام شفیعی با اشاره به این که اگر می خواهیم به نهاد روحانیت در این بحث کمک کنیم باید آسیب شناسی ها و راهکار مبتنی بر درک همدلانه باشد گفت: ما باید یک درک درست و همدلانه از روحانیت داشته باشیم و آن گاه راهکار مناسب ارائه بدهیم. ما در قبال آینده روحانیت دو روش و تصمیم می‌توانیم اتخاذ کنیم، یکی اینکه بگوئیم چالش ها آن قدر بنیادی و فراوان هستند که روحانیت توان کنار آمدن با آن ها را ندارد و لذا توان تضمین آینده خود را ندارد که این یعنی بالا بردن هزینه بحث و گفت و گو از آینده روحانیت؛ روش دیگر اینکه ضمن پذیرش اصل چالش ها و طبقه بندی آن ها با هزینه‌های کم برای بازسازی این نهاد تلاش کنیم، که البته این نکته زمان‌بر خواهد بود مانند راهی که روحانیت نواندیش در پیش گرفته است. اگرما ظرفیت اصلاح را بالا ببریم به صورت طبیعی نهاد روحانیت تنها راهکار آن را نفی هر گونه بازسازی و به روزرسانی این نهاد می داند.
این پژوهشگر فقه شهر و شهرنشینی با اشاره به پاره ای دغدغه ها که نهاد روحانیت باید تکلیف اش را با آن ها روشن کند گفت:
روحانیت تکلیف خود را باید با چند مسئله روشن کند:
1. نسبت اش را با جهان جدید و ره آوردهای معرفتی و عقلانی انسان معاصر روشن کند؛
2. نسبت اش را با قدرت سیاسی به صورت شفاف مشخص کند که می خواهد؛الف) در قدرت باشد؛ ب) با قدرت باشد؛ ج) یا بر قدرت باشد.
3. تکلیف اش را با انسان معاصر به صورت ویژه که خود را بیش و پیش از آن که مکلف بداند محق می داند روشن کند.
شفیعی با اشاره به این که روشن است پاره ای از این اصلاح گری ها برای نهاد روحانیت هزینه دارد گفت: روحانیت دو ساحت درونی و بیرونی دارد و اگر می‌خواهد آینده خود را تضمین کند، باید به این دو ساحت توجه داشته باشد، در ساحت درونی روحانیت با مبانی معرفتی خاص شکل گرفته و به پیش می‌رود و روش‌شناسی خاصی برای فهم متون دارد و با منابع محدودی در مواجهه با مسائل و چالش های عصری روبرو است که باید در بسیاری از این ها دست به پالایش و آرایش بزند. در ساحت بیرونی هم این نهاد هنوز بسیاری از دانش های پیرامونی اش را به رسمیت نشناخته و حداقل سخن گویان سنتی و رسمی این نهاد سخن از کفایت مبانی و منابع معرفتی شان در پاسخ گویی به همه مشکلات می گویند. وی با اشاره به این که تا زمانی که دین نهادی داریم دغدغه از بین رفتن نهاد روحانیت نیز نباید داشت گفت: وقتی ادیان نهادینه می شوند چاره ای جز واگذاری این نهادها به متولی نداریم که البته شرط کارکرد داشتن این نهاد اصلاح مستمر آن نهادها و به روزرسانی آن هاست. عدم توجه به اصلاح نهادها به آن چالشی می رسد که امام موسی صدر در یکی از سخنرانی هایش که بعدها تبدیل به کتاب شده می گوید: ادیان یکی بودند، زیرا در خدمتِ هدفی واحد بودند: دعوت به سوی خدا و خدمتِ انسان. و این دو نمودهای حقیقتی یگانه‌اند. و آن گاه که ادیان در پی خدمت به خویشتن برآمدند، میانشان اختلاف بروز کرد. توجه هر دینی به خود آن‌قدر شد که تقریباً به فراموشی هدفِ اصلی انجامید. اختلافات شدت گرفت و رنج‌های انسان فزونی یافت.
منبع:
اخبارپژوهشکده اسلام تمدنی
اخبار پژوهشکده اسلام تمدنی, حجت‌الاسلام علی شفیعی
|