گزارشی از مراحل اجرایی همایـش ملّی
« معنویـــت های نوظهور؛ شاخصهها و نقدها »
اولین همایش ملّی «معنویتهای نوظهور؛ شاخصهها و نقدها» در تاریخ 18-19-20 شهریورماه 1399 از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
این همایـش ملـی بـه همـت پژوهشـکده فلسـفه و کلام اسـلامی پژوهشـگاه علـوم و فرهنـگ اسـلامی و قطـب تعمیـق ایمـان دینـی و مبـارزه بـا جریـانهـا و فـرق انحرافـی دفتـر تبلیغـات اسلامی در سـالن اجتماعـات ایـن پژوهشـگاه برگـزار شـد.
این همایش که در قالب یک همکاری گستردۀ علمی میان مراکز تخصصی معنویتپژوهی در کشور به سرانجام رسید، برگ زرین دیگری بر کتاب افتخارات دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود. در این همایش از همکاری استادان متخصص معنویتپژوه در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، و دانشگاههایی مانند دانشگاه تهران، دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشگاه کاشان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در قالب نویسنده مقاله، مصاحبهشونده و ارزیاب علمی بهرهمند بودیم که مراتب سپاس و قدردانی خود را از ایشان ابراز میداریم.
با توجه به اینکه امروزه بیـش از ۲۰۰ هـزار فرقـه در جهـان در حـال فعالیـت هسـتند، امیدواریم ایــن همایــش روزی بــه شــکل بیــن المللــی بــا حضــور پژوهشــگران برجســته خــار جی و متخصصــان داخلــی بر پــا شــود. کشـور مـا بـه دلیـل موقعیـت خاصـی کـه دارد، مـیبایسـت یـک مرکـز بزرگـی را بـه عنـوان مرکـز مطالعـات و اطلاعـات جنبـشهـا و فرقـههـا داشـته باشـد و پیوسـته بـه ایـن کار بپـردازد. در همایش «معنویـتهـای نوظهـور؛ شاخصهها و نقدها» هم توصیـف و هم نقـادی فرقههای نوپدید صـورت گرفـت، و نقدهـای تبلیغاتـی مطرح نشد.
در این همایش که به دلیل شرایط فراگیری ویروس کرونا، علاقهمندان به صورت مجازی در همایش شرکت کرده بودند، نویسندگان مقالات (به صورت حضوری و برخی به صورت مجازی) به ارائه مقاله علمی خود پرداختند و داوران و ارزیابان مقالات پس از ارائه به نقد و بررسی آن پرداختند. این همایش در سه روز متوالی و در قالب افتتاحیه، کمسیونهای تخصصی و اختتامیه ادامه یافت.
برنامه افتتاحیه در تالار امام حسین دانشگاه باقرالعلوم (ع)، با خوشامدگویی رئیس محترم پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی جناب آقای دکتر ابراهیم علیپور، و معرفی و بیان ضرورتهای برگزاری این همایش توسط رئیس همایش حجت الاسلام والمسلمین استاد محمدتقی سبحانی آغاز شد و سپس ریاست محترم دفتر تبلیغات حجت الاسلام و المسلمین استاد واعظی به ایراد سخنرانی پرداختند. در ادامه دبیر علمی همایش جناب آقای دکتر هادی وکیلی گزارشی از مراحل اجرایی و علمی و مدت زمان اجرای همایش ارائه دادند و در پایان از آثار منتشرشده همایش رونمایی شد.
در مجموع 123 چکیده به دبیرخانه این همایش ارسال شد که با ارزیابیهای این چکیدهها، در نهایت 72 مقاله به دبیرخانه وصول شد. در فرایند ارزیابی مقالات که به طور کامل از طریق سامانه همایش «معنویتهای نوظهور» انجام گردید، 27 مقاله پذیرفته شد. در کنار این مقالات، 14 مقاله سفارشی نیز با پیگیریهای دبیرخانه همایش به سرانجام رسید و در نهایت، 41 مقاله در روزهای اجرایی همایش در قالب کمسیونهای تخصصی ارائه گردید. از این مجموعه 14 مقاله در مجلد اول مجموعهمقالات همایش منتشر گردید و باقی مقالات نیز پس از ارائه و تکمیل در مجلدات بعدی منتشر خواهد شد.
همچنین 14 پیشنشست نیز از طریق دبیرخانه همایش برنامهریزی شد که در مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی شهرهای مختلف همچون مشهد، تهران، اصفهان و قم، با حضور علاقهمندان به حوزه معنویتهای نوظهور برگزار گردید و مورد استقبال قرار گرفت. گفتنی است برخـی از این پیشنشستها بـه دلیـل شـرایط شـیوع ویروس کرونـا بـه صـورت مجـازی برگـزار شـد.
نیز در طول مدتزمان برگزاری این همایش، با برنامهریزیهای صورتگرفته، در مجموع 18 مصاحبه با استادان متخصص در حوزۀ معنویتهای نوظهور انجام پذیرفت که پس از ویرایش و تکمیل از سوی استادان در قالب کتاب مجموعه مصاحبههای همایش منتشر گردید.
این همایش در چهار کمیسیون تخصصی شامل «نقد آموزهها»؛ «گونهشناسی، شاخصههای کلی، ارتباط با معنویت اسلامی»، «نقد شخصیتها و جریانها» و «آسیبشناسی و شیوههای مواجهه» اجرا شد. کمسیونهای تخصصی بیدرنگ پس از آیین اختتامیه همایش، در تالارهای ساختمان پژوهشگاه برگزار گردید و مقالات به بررسی علمی گذارده شدند.
عناوین این کمسیونها و مقالات ارائهشده:
- کمیسیون تخصصی «نقد آموزهها»
رئیس کمیسیون دکتر بهزاد حمیدیه
هیئت ناقدین: د. حبیباله بابایی، د. سیداحمد غفاری، د. معصومه اکبری، د. سیدمحمد روحانی
ردیف
|
عنوان مقاله
|
ارائه دهنده
|
1
|
مقایسهی تجربهی دینی در فلسفهی دین
با تجربههای متافیزیکی در معنویتهای نوظهور
|
دکتر حسن احمدیزاده
|
2
|
تبیین تاثیر روشهای متافیزیک در درمان و کنترل آسیبهای جسمی
از دیدگاه گروههای مدعی: تحلیل محتوای کیفی
|
خانم دکتر معصومه اکبری
|
3
|
رنج مقدس و معنویتگرایی جدید
|
حجت الاسلام دکتر حبیب اله بابایی
|
4
|
نقد معنویتهای سکولار بر اساس فلسفه سعادت
|
دکتر بهزاد حمیدیه
|
5
|
نقد اباحهگری در معنویتهای نوظهور با تاکید بر سیره امامان شیعه (ع)
|
حجت الاسلام دکتر یداله حاجیزاده
|
6
|
ریشهیابی آموزههای جنبشهای دینی در ادیان هند
|
دکتر سید محمد روحانی
|
7
|
یوگا درنگاه پیشکسوتان یوگای ایران با تاکید بر مولفههای معنویتگرایی جدید
|
حجت الاسلام حسین عرب
|
8
|
بررسی انتقادی مفهوم و کاربرد «عشق» در معنویتپژوهی نوظهور
|
حجت الاسلام دکتر سید احمد غفاری
|
- کمیسیون تخصصی «گونه شناسی، شاخصههای کلی، ارتباط با معنویت اسلامی»
رئیس کمیسیون: حجتالاسلام دکتر محمدجواد رودگر
هیئت ناقدین: دکتر محمد جعفری، دکتر وحید سهرابیفر، دکتر مسلم گریوانی، دکتر مهدیهسادات مستقیمی
ردیف
|
عنوان مقاله
|
ارائه دهنده
|
1
|
بررسی تطبیقی شادی در معنویت اسلامی و سکولار
|
حجت الاسلام مجتبی ارشدی بهادر
|
2
|
گونهشناسی معنویت و الگوهای آن
|
حجت الاسلام دکتر محمد جعفری
|
3
|
بررسی نسبت انگاره «خود الوهیتی» در معنویت نوین با «وحی دل» مولوی
|
جناب آقای رضا جلیلی
|
4
|
شریعتگرایی و نقد معنویتهای نوظهور
|
حجت الاسلام دکتر محمدجواد رودگر
|
5
|
انسان شناسی و معنویت های جدید
|
دکتر وحید سهرابیفر
|
6
|
گونه شناسی معنویتهای نوظهور
|
دکتر احمد شاکرنژاد
|
7
|
بررسی تطبیقی نقش و جایگاه عقلانیت در معنویت دینی و معنویت مدرن
|
حجت الاسلام علی قربانی
|
8
|
نسبتسنجیِ تئوریکِ جریانهای نوظهور معنوی با معنویت اسلامی
|
حجت الاسلام دکتر مسلم گریوانی
|
9
|
تحلیل و نقد قانون بازتاب عرفان حلقه مبتنی بر دیدگاه علامه طباطبایی
|
خانم دکتر مهدیه سادات مستقیمی
|
10
|
بررسی تطبیقی مبانی معرفت شناختی معنویت دینی و معنویت مدرن
|
حجت الاسلام محمدحسین مردانیها
|
11
|
بررسی چیستی رنج و راه درمان آن از دیدگاه اسلام و معنویت مدرن
|
حجت الاسلام عیسی معلم
|
- کمیسیون تخصصی «نقد شخصیتها و جریانها»
رئیس کمیسیون حجتالاسلام حمیدرضا مظاهریسیف
هیئت ناقدین: دکتر سید محمد اکبریان، دکتر سعید گراوند، دکتر محمد مسعود سعیدی، دکتر ابوالفضل تاجیک، دکتر مریم چراغی
ردیف
|
عنوان مقاله
|
ارائه دهنده
|
1
|
معنویت نوظهور نخبهگرا؛ نگاه نقادانه به رویکرد معنویتگرایی ملکیان
|
حجت الاسلام دکتر سید محمد اکبریان
|
2
|
بررسی عوامل ورود و گسترش آثار پائولو کوئلیو در ایران
|
حجت الاسلام محمدرضا انواری
|
3
|
تحلیلی انتقادی به دیدگاه های اوشو درباره ماهیت انسان بر اساس مبانی معرفتی اسلام
|
حجت الاسلام محمداسماعیل عبداللهی
|
4
|
معنویت افسون؛ افسون معنویت
|
دکتر رسول حسینپور
|
5
|
دین دیجیتال: جنبشهای دینی نو در بستر وب دو
|
دکتر محمد اخگری
|
6
|
تطبیـق وحـی الهی در ادیان الهی با ارتباط و وساطت روحـی در معنویت های عصرجدید
|
جناب آقای سیدحسن رفیعی
|
7
|
عوامل گسترش عرفان حلقه در ایران
|
دکتر محمدمسعود سعیدی
|
8
|
تحلیل نقادانه اندیشههای عرفانی کریشنا مورتی با تکیه بر آموزههای اسلامی
|
دکتر حسن غروی
|
9
|
بررسی انتقادی مؤلفه خودآئینی در نظریه معنویت گرای عقلانیت و معنویت
|
دکتر محمدجواد فرج نژاد
|
10
|
نقد معنویت فطری در مکتب نورعلی الهی
|
جناب آقای زکریا فصیحی
|
11
|
تحلیل و بررسی خدا در معنویت اشو
|
حجت الاسلام حسن قرهباغی
|
12
|
نقد طریقت باطنی اکنکار
|
دکتر سعید گراوند
|
13
|
مبانی معنویتگرایی جدید (انیمیسم شبه علمی، ناانسانگرایی و ناالهیات)
|
حجت الاسلام حمیدرضا مظاهریسیف
|
- کمیسیون تخصصی «آسیبشناسی و شیوههای مواجهه»
رئیس کمیسیون دکتر هادی وکیلی
هیئت ناقدین: دکتر محمدحسن یعقوبیان، دکتر مهراب صادقنیا، دکتر احمدرضا مفتاح، دکتر انسیه قنادزاده
ردیف
|
عنوان مقاله
|
عنوان مقاله
|
1
|
فاعلیت در «تزکیه نفس» معیاری برای نقادی عرفانهای کاذب
|
جناب آقای محسن ابراهيمي
|
2
|
شگردهای جذب و فرآیند عضوگیری جنبش های نوپدید دینی
|
دکتر اسماعیل سلیمانی
|
3
|
بررسی مبانی و ریشه های معنویت سکولار در زیرساختهای نظری مدرنیته
|
جناب آقای امیر شفیعی
|
4
|
معنویتهای جدید به مثابه یک مسئلهی اجتماعی
|
حجت الاسلام دکتر مهراب صادقنیا
|
5
|
واکنش کلیسای کاتولیک به جنبشهای نوپدید دینی
|
خانم دکتر انسیه قنادزاده
|
6
|
ارزيابي نقش علوم انساني در نقد جنبش هاي ديني نوظهور (جُدِنها)
|
دکتر هادی وکیلی
|
7
|
نقش کلیدی رنسانس فلورانس، در امکان فهم و سنجش رنسانس قدسی فرامدرن
|
دکتر محمدحسن یعقوبیان
|
8
|
مصورسازی و تحلیل تولیدات علمی مرتبط با معنویت
در پایگاه استنادی وب آو ساینس بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹
|
دکتر جعفر عبادالله
|