پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی /پژوهشکده اسلام تمدنی

پژوهشکده اسلام تمدنی - قرآن و مطالعات اجتماعی گروه پژوهشی قرآن و مطالعات اجتماعی
دغدغه ‌های قرآن‌ پژوهی و بهره‌ گیری از قرآن متناسب برای رفع نیازهای روز جامعه اسلامی و جهانی، بیش از پیش محققان را به سوی فعالیتهای تخصصی قرآن‌ محور کشانید. ازاین‌رو گروه پژوهشی «قرآن و مطالعات اجتماعی» با پشتوانۀ تجارب طولانی شکل گرفت. این گروه با همگراسازی دو گروه پیشین مرکز، یعنی گروه تفسیر و علوم قرآنی که از سال ۱۳۶۸ فعالیت خود را آغاز کرده بود و گروه مطالعات اجتماعی دین که از سال ۱۳۷۰ فعالیت می‌کرد، با رویکرد جدید به انجام مأموریت می‌ پردازد.
مأموریت:
تأمین پشتوانه‌های علمی تمدن نوین اسلامی ـ ایرانی با انجام پژوهش‌های قرآنی معطوف به دغدغه‌های اجتماعی.
اهداف کوتاه‌ مدت (۲ ساله):
پژوهش در زمینه‌ های:
۱- مبانی و روش‌های تفسیر اجتماعی قرآن کریم؛
۲- الگوی عدالت اجتماعی در قرآن کریم؛
۳- روش های نوین در فهم آیات اجتماعی قرآن؛
۴- بررسی جامعه شناختی عدالت بر اساس آموزه های قرآن.
اهداف بلند‌مدت(۵ ساله):
پژوهش در زمینه ‌های:
۱- سبک زندگی اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم؛
۲- جامعه‌ شناسی دین‌داری از دیدگاه قرآن کریم؛
۳- تفسیر اجتماعی قرآن کریم در راستای ایجاد تمدن نوین؛
۴- آسیب‌های اجتماعی از منظر قرآن و راهکارهای رفع آن معطوف به تمدن اسلامی ایرانی.
اعضای گروه:
۱- محمد بهرامی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیر گروه
۲-حجت الاسلام دکتر محمد خامه‌گر، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۳- دکترسیدمصطفی احمدزاده ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۴- دکترسیدعلی نقی ایازی ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۵- سیدمحسن میرسندسی ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۶- حجت جعفری، کارشناس گروه.
اعضای شورای علمی گروه:
۱- محمد بهرامی ؛ استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۲- حجت الاسلام دکتر محمد خامه‌گر ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۳- دکترسیدمصطفی احمدزاده ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
4-دکترسیدعلی نقی ایازی ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۵- دکتر غلامرضا صدیق اورعی، استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
۶- دکتر حسن نقی زاده ، استاد، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
۷- دکتر حامد بخشی، دانشیار، عضو جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
۸- حجت الاسلام دکتر مهدی ابراهیمی- استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد
۹- سیدمحسن میرسندسی ، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محققان:
۱- حجت ‌الاسلام سید موسی صدر – مدرس و پژوهشگر؛
۲- دکتر شهره شاهسوندی – عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و همکار پژوهشی پژوهشکده ؛
۳- دکتر حسن نقی ‌زاده – عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و همکار پژوهشی پژوهشکده ؛
۴- دکتر محمدباقر آخوندی – عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند و همکار پژوهشی پژوهشکده.
۵- دکتر محمد سهیلی ـ مدرس دانشگاه و فعال فرهنگی.
۶- دکتر سعید نمازی زادگان ـ استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
پروژه‌ های در دست تحقیق:
۱- فرهنگ واژگان قرآن جلد۲ – دکتر شهره شاهسوندی؛
۲- تفسیر ساختاری جزء سی‌ام – دکتر محمد خامه‌گر؛
۳- اصول و مبانی کاربرد روایات در تفسیر قرآن کریم -دکتر محمد خامه‌گر؛
۴- فضای نزول سوره ‌های قرآن کریم – جواد سلمان‌زاده؛
۵- بررسی جامعه‌شناختی الگوی اسلامی پیشرفت براساس آموزه‌های قرآن با تأکید بر کنش‌های پیشرفت‌زا – دکتر سیدعلی نقی ایازی؛
۶- نظریۀ نفوذ اجتماعی دین در آموزه‌های قرآنی – دکترمحمدباقر آخوندی؛
۷-تبیین حفظ هنجار حجاب دختران در خانواده – سیدمحسن میرسندسی؛
۸- زمینه های تحقق عدالت اجتماعی – دکترسیدعلی نقی ایازی؛
۹-مبانی تفسیر اجتماعی – دکترسیدمصطفی احمدزاده؛
۱۰- بررسی آراء مفسران درباره صداقت – حجت الاسلام حسن نقی‌زاده؛
۱۱- اصول و مبانی استنباط اهل بیت "در استنباط فقهی از قرآن" – حجت‌الاسلام سیدموسی صدر.
۱۲- بررسی تطبیقی روش‌های نوین تفسیری در کشف دیدگاه اجتماعی قرآن با مطالعه موردی عفاف و حجاب- دکتر محمد خامه‌گر.
۱۳-درآمدی بر هنجارسازی اجتماعی-سید محسن میرسندسی
۱۴- تحلیل انتقادی نظرات انسجام متنی قرآن- دکتر محمد خامه‌گر.
پروژه‌های اتمام‌ یافته در سال ۹۷-۹۵:
۱- روش‌شناسی تحلیل محتوای کیفی در تفسیر قرآن، چیستی ایمان – دکتر سیدمصطفی احمدزاده؛
۲- نظم نزولی سوره های قرآن کریم- دکتر محمد خامه‌گر.
آثار منتشر‌شده در سال ۹۷-۹۵:
۱-مطالعۀ جامعه‌ شناختی اسلام شیعی و مردم سالاری – دکتر محمدمسعود سعیدی؛
۲- جامعه‌ شناسی دین و سکولارشدن – دکتر محمدمسعود سعیدی؛
۳- موانع تفکر در فرایند پیشرفت – دکتر سیدعلی نقی ایازی.
۴- چیستی عمل صالح از دیدگاه قرآن کریم – دکترسیدمصطفی احمدزاده؛
۵- تفسیر اجتهادی سوره تحریم –دکتر محمد خامه‌گر؛
۶- کشف استدلالی غرض سوره‌های قرآن کریم –دکتر محمد خامه‌گر.
۷- پژوهشی در عرفان حلقه و انرژی درمانی- دکتر محمدمسعود سعیدی؛
۸- عرفان در گرو حلقه- دکتر محمدمسعود سعیدی؛
آثار در دست نشر:
۱- مبانی تفسیر قرآن به قرآن – محمد بهرامی
مقالات علمی ـ پژوهشی در سال ۹۷-۹۵:
۱- سنجش شیعه‌گری ابن مسیب – دکتر محمد خامه‌گر؛تحقیقات علوم و قرآن و حدیث، ش ۳۰
۲- فواید پیوستگی آیات از منظر موافقان و مخالفان – دکتر محمد بهرامی؛پژوهش های قرآنی ، ۱۳۹۵ ، ش۸۰
۳-شاخص‌های کیفی عدالت از دیدگاه قرآن کریم – سیدمصطفی احمدزاده؛
۴- تأثیر کنش های اجتماعی در فرایند پیشرفت بر اساس آموزه های قرآن- دکتر سیدعلی نقی ایازی؛ پژوهشهای قرآنی،سال ۹۶،ش۸۵
۵- قاعده ترجمه لغات مشترک فارسی و عربی و بررسی آن در ترجمه های معاصر قرآن کریم-کاظم مصباح، پژوهشهای قرآنی،سال ۹۶،ش۸۴
۶- مدخل حقیقت نزول وحی در قرآن کریم- دکتر محمد خامه‌گر؛ دانشنامه جهانی شیعه و قرآن،سال ۹۶،
۷- مدخل وحدت موضوعی سوره های قرآن- دکتر محمد خامه‌گر؛ دانشنامه جهانی شیعه و قرآن،سال ۹۶،
۸-موانع پایبندی به هنجارها در قرآن کریم- سید محسن میرسندسی، پژوهش های قرآنی،سال ۹۶،ش
۹- هنجارسازی اجتماعی و تبلیغ دینی- سید محسن میرسندسی، اسلام و مطالعات اجتماعی،سال ۹۶،ش
۱۰- تفسیر مجمع البیان- محمد بهرامی، دانشنامه جهانی شیعه و قرآن،سال ۹۶،
۱۱- تفسیر کنز العرفان- محمد بهرامی، دانشنامه جهانی شیعه و قرآن،سال ۹۶،
۱۲- اهمیت سنجی عدالت و امنیت- محمد بهرامی، پژوهش های قرآنی،سال ۹۶،ش
۱۳- کشف استدلالی ترتیب نزول سوره فتح با روش روایی اجتهادی،محمد خامه گر علمی -پژوهشی؛معارج۱۳۹۶،ش ۳
۱۴- نگاهی به چگونگی نزول سوره های قرآن کریم-محمد خامه گر،علمی پژوهشی-پژوهش های قرآنی،۱۳۹۶ ،ش۸
۱۵- ساختار هندسی سوره های قرآن و تأثیر آن در استنباط فقهی،محمد خامه گر مجموعه مقالات ۱۳۹۶،ش۱
۱۶- اصول و قواعد معناشناسی واژگان فقهی در تفسیر تسنیم -محمد خامه گر علمی تخصصی،فصلنامه معارج ۱۳۹۶،ش۴
۱۷- کشف استدلالی ساختار و غرض سوره تحریم با رویکرد جامع -محمد خامه گر علمی تخصصی نشریه پژوهش های نوین علوم قرآن و تفسیر۱۳۹۶،ش۲
۱۸- بررسی میزان همدلی گزاره‌های بنیادین جامعه‌شناسی، با دین اسلام- محمد مسعود سعیدی،مقاله در همایش۱۳۹۶
برگزاری همایش/ نشست/ کارگاه در سال ۹۷-۹۵:
۱- نشست معنویت‌های نوظهور با تأکید بر عرفان حلقه
نوع: نشست ذیل پروژه/ موضوع: عرفان حلقه/ مکان برگزاری: اتاق جلسات تخصصی/ تاریخ: ۱۴آذر ۱۳۹۵ / سطح: استانی
۲- دین و نوسازی،موضوع: معرفت شناسی، مکان برگزاری: اتاق جلسات تخصصی/ تاریخ: 30/4/97
جوایز و آثار برگزیده:
۱- کتاب مطالعۀ جامعه ‌شناختی رابطۀ اسلام شیعی و مردم‌سالاری دینی
نویسنده: دکتر محمدمسعود سعیدی/ عنوان جایزه یا برگزیدگی: شایستۀ تقدیر/ مرجع اعطاکننده: مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ خراسان/ سطح جایزه: استانی
۲- کتاب اصول و مبانی تفسیر موضوعی/ نویسنده: دکتر محمد خامه گر/ عنوان جایزه یا برگزیدگی: رتبه سوم کتاب سال حوزه/ مرجع اعطاکننده: مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ خراسان/ سطح جایزه: استانی
۳- مقاله نظریۀ سیستم‌ها و کارکردهای قرآنی آن
نویسنده: دکتر سید مصطفی احمدزاده با همکاری دکتر محمد حسن رستمی و محمد مهدی آجیلیان مافوق/ عنوان جایزه یا برگزیدگی: مقام دوم همایش بین المللی قرآن و مطالعات میان رشته ای/ مرجع اعطاکننده: دانشگاه تهران- شورای عالی انقلاب فرهنگی- وزارت علوم تحقیقات و فناوری وسازمان فعالیت های قرآنی دانشگاهیان کشور/ سطح جایزه: ملی
۴- نشریه پژوهش های قرآنی
سردبیر: احمد ترابی،رتبه اول نشریات،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،۱۳۹۵
۵- نشریه پژوهش های قرآنی
سردبیر: احمد ترابی،رتبه سوم،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،۱۳۹۶