ملااحمد نراقی در حوزههای مختلف فقه، فلسفه، کلام، اخلاق، ادبیات و غیره آثاری گرانقدر از خود به جای گذاشته است که هر کدام میتواند معرّف اندیشه سیاسیوی باشد. در سالهای اخیر درباب اندیشه سیاسی ملااحمد نراقی تحقیقات خوبی انجام شده (تحقیقات انجام شده به مناسبت کنگره بزرگداشت فاضلین نراقی)، اما هیچکدام از آنها در حوزهای خاص به اندیشه سیاسی وی نپرداخته است. عنوان اثر:اندیشه سیاسی ملااحمد نراقی
نویسنده:سیدسجاد ایزدهی
موضوع: اندیشه سیاسی
زبان: فارسی
سال نشر:1384
تیراژ: 1500
تعداد صفحات: 164ص
تعداد جلد: 1 ج
نوبت چاپ: سوم
سال نشر: 1386
ناشر: بوستان کتاب قم
فهرست مطالب کتاب
• فصل اول: زندگی و زمانه
• فصل دوم: مفاهیم و کلیات
• فصل سوم: جایگاه سیاست
• فصل چهارم: قواعد فقه سیاسی
• فصل پنجم: حیات سیاسی در گستره فقه سیاسی در عصر غیبت
• فصل ششم: حکومت از دیدگاه ملااحمد نراقی
• نتیجه
• کتابنامه
• نمایهها
موضوع اثر و اهمیت آن
فقه سیاسی از مؤلفههای مهمی است که امام خمینی(ره) - بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران - به مدد آن توانست ضرورت ایجاد حکومت اسلامی را در عصر غیبت تبیین کرده، نظریه ولایت فقیه را به عنوان دکترین اداره حکومت اسلامی عرضه نماید. ولایت فقیه که در روایات ائمه معصوم(ع) ریشه دارد، همواره در کلمات فقها در ابواب و کتابهای مختلف به صورت منفصل و غیراستدلالی وجود داشته است و برای اولین بار ملااحمد نراقی دربابی جداگانه و به صورت استدلالی آنرا بیان کرد و فقیهان بعدی در این موضوع به وی اقتدا نمودند.
از اینرو، بازخوانی و تحلیل دیدگاههای ملااحمد نراقی که در حوزه فقه سیاسی مدیریت نظام اسلامی را برعهده دارد، بسیار مهم است. همچنین موضوعاتی از قبیل قواعد فقه سیاسی نراقی، نوع نگاه وی در تعامل با سلاطین و پادشاهان، خاستگاه و ادله مشروعیت ولی فقیه در عصر غیبت و دایرۀ اختیارات حاکم اسلامی علاوه بر اینکه مباحثی مهم و اساسی در حوزه حاکمیت دینی است، میتواند چشماندازی اساسی نسبت به فقیهان معاصر از جمله امام خمینی(ره) باشد.
برجستگیهای اثر نسبت به آثار مشابه
ملااحمد نراقی در حوزههای مختلف فقه، فلسفه، کلام، اخلاق، ادبیات و غیره آثاری گرانقدر از خود به جای گذاشته است که هر کدام میتواند معرّف اندیشه سیاسیوی باشد. در سالهای اخیر درباب اندیشه سیاسی ملااحمد نراقی تحقیقات خوبی انجام شده (تحقیقات انجام شده به مناسبت کنگره بزرگداشت فاضلین نراقی)، اما هیچکدام از آنها در حوزهای خاص به اندیشه سیاسی وی نپرداخته است. آنچه این اثر را از سایر آثار متمایز میکند، تحقیق درباب اندیشه سیاسی وی از منظر فقه سیاسی است و لذا منابع به کار رفته در این اثر، عمدتاً منابع فقهی ملااحمد نراقی و یا آثاری است که ایشان در آنها به شیوه فقهی مشی کرده است. همچنین در این اثر، عبارات و کلماتی از ملااحمد نراقی مورد استفاده قرار گرفته که در سایر آثار از آنها یادی نشده است.
روش تحقیق و شیوه ارائه مطالب
روش تحقیق این کتاب، توصیفی - تحلیلی است. نویسنده در آغاز با شیوه تحقیق کتابخانهای به گردآوری دادهها پرداخته و با سامان دادن به نظریههای مرحوم نراقی در قالب نظریهای سیاسی، به توصیف و تحلیل مؤلفههای فقه سیاسی ایشان پرداخته است. از آنجا که این کتاب در راستای ارائه و تبیین اندیشه سیاسی فاضل نراقی بوده است، لذا در صدد نقد مطالب و مبانی ایشان نبوده، بلکه در مواردی به نقد دیگران پاسخ گفته و در مواردی دیگر که بین کلمات و نظرهای وی تفاوت و تضاد ظاهری یافت میشد، به جمع این نظرها پرداخته، نظر نهایی را بیان میکند.
نتیجۀ اثر
آنچه در این کتاب بهعنوان نتیجه تلقی میشود، خلاصه نظریههای ملااحمد نراقی درباب مؤلفههای مهم فقه سیاسی است. ایشان سیاست را امری منکر ندانسته، بلکه ازآن در ساماندهی امور شیعه در عصر غیبت استقبال میکند. به اعتقاد وی، ولایت فقها به امور خاص محدود نیست، بلکه به هر آنچه امام معصوم در آنها ولایت دارد، توسعه مییابد. وی خاستگاه مشروعیت فقها را در انتصاب الهی دانسته، با ادله عقلی و نقلی به اثبات آن میپردازد. ایشان به منظور واقعنگری، مصلحت سنجی و زمانشناسی و در راستای اهداف عالیه دین مبین اسلام و مذهب شیعه با حاکمان وقت همکاری میکرد، اما هیچگاه آنها را مشروع ندانسته و حق حاکمیت را در عصر غیبت منحصر به فقها شمرده است.
مباحث اصلی اثر
در این کتاب، ابتدا زندگی و زمانه ملااحمد نراقی و اوضاع سیاسی عصر وی بررسی شده و سپس کلیاتی از مباحث فقه سیاسی ایشان که کلیدی تلقی شده، مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در فصلی با عنوان «حیات سیاسی در گستره فقه سیاسی در عصر غیبت» به کیفیت تعامل فقها با حاکمان در عصر غیبت در راستای لزوم ادامه حیات سیاسی شیعه میپردازد. حکومت و انواعِ آن، لزوم حکومتِ دینی، نظریه ولایت فقیه و خاستگاه و ادله مشروعیت آن، ویژگیها و اختیارات ولی فقیه، اهداف عالیه حکومت اسلامی و عوامل بقا و زوال حکومت از سرفصلهایی است که در این نوشتار با عنایت به اندیشه سیاسی ملااحمد نراقی مورد بحث قرار گرفته است.
منبع:پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
كلمات كليدي :
آثار علمی , آثار پژوهشی , آثار علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی , سیدسجاد ایزدهی
تاریخ خبر: 1398/11/8 سهشنبهتعداد بازدید کل: 96 تعداد بازدید امروز: 1