نویسنده رسالت خود را از تألیف اثر حاضر چنین می‌داند که به دور از مباحث کلامی همچون سازگاری مشورت با عصمت اهل بیت، نشان دهد آن بزرگواران به تأسی از قرآن و پیامبر گرامی اسلام و با نظر به اهمیت و سازندگی مشورت و آثار مثبت و مطلوب آن، با انگیزه‌های مختلف و در امور گوناگون سیاسی، اجتماعی، نظامی و خانوادگی، ‌مشورت‌خواهی و مشورت‌دهی می‌کرده‌اند. مباحث اثر حاضر، پاسخ به سؤالاتی از این دست است که مشورت در زندگی معصومان چه جایگاهی داشته است؟ آنان با چه کسانی و در چه اموری مشورت می‌کردند؟ آیا اساساً آنان به مشورت‌خواهی نیازی داشتند؟ اگر نداشتند، با چه انگیزه با دیگران مشورت می‌کردند؟ با چه کسانی باید و با چه کسانی نباید به شور و مشورت پرداخت؟

نویسنده بر آن است که با بازخوانی تاریخ تفکر امامیه در قرن‌های میانه این نکته آشکار می‌گردد که در این قرون، عقل‌گرایی رایج بود و عقل‌گرایی کلامی به‌سوی عقل‌گرایی فلسفی در حال تغییر بود؛ گرچه هیچ‌گاه رویکرد فلسفی صرف نداشت. فلسفه تحت خدمت علم کلام آمد تا بدین‌سان عقاید شیعه بهتر به اثبات رسد. در کنار عقل‌گرایی، حدیث‌گرایی از اساسی‌ترین جریان‌های فکری ـ اعتقادی شیعه در این دوران است. از ویژگی‌های این تفکر، تأکید بر ادعیه و زیارات و فضایل اهل بیت است و نیز احادیث ضعیف و گاه غالیانه به آثار این دوران رسوخ یافت. نمونه بارز آن خطبةالبیان است که متن آن در قرن‌های هشتم و نهم وارد آثار حدیثی شیعه شد. بهترین راه وروش، اعتدال است که در روش و منش شیخ مفید، شیخ طوسی وعلامه حلی می‌توان دید. بر این اساس باید مکتبی به نام مکتب نوبغدادگرایی به جامعه عرضه کرد. 

نویسنده بر آن است که اصل حسن نیت دو مفهوم مستقل دارد و به تبع این دو مفهوم، دارای دو بعد حمایتی و الزامی است. بدون تکلیف نمی‌توان برای دو مفهوم قدر جامعی در نظر گرفت تا بتوان آنها را مشترک معنوی دانست و بهتر است آنها را مشترک لفظی بدانیم. اما در حقوق ایران به علت عدم تصریح به لزوم رعایت اصل حسن نیت در حقوق ایران و نیز مصادیق فراوان حسن نیت در حقوق ایران، حقوق دانان دو واکنش متفاوت به آن نشان داده‌اند.

پژوهش حاضر نیز به منظور پژوهش مطالعات تاریخی فراهم آمده است. کوشش نویسنده آن است که منابع اولیه مربوط به آن واقعه مهم تاریخی را تا قرن دهم مورد بررسی قرار دهد و با کاوش در داده‌های آنها، امتیازات و برجستگی‌ها و ضعف‌ها و کاستی‌های آنها را برشمرد. در همین زمینه، یکی از اهداف این پژوهش، معرفی منابع قابل اعتماد و مهم‌تر از آن، معرفی منابع و مطالب غیرصحیح آنهاست؛ زیرا منابع غیرمعتبر شهرت بیشتری یافته‌اند و شناخت این منابع ضروری‌تر از منابع معتبر مربوط به عاشوراست. نویسنده با نگرش تاریخی و به شیوه تحلیلی و انتقادی، این هدف را پی گرفته است.

كتاب حاضر مشتمل بر ده مقاله از نويسندگان مختلف در حوزه‏هاى فلسفه وكلام، فقه و حقوق، مطالعات اجتماعى، و علوم قرآنى و حديث است. اين مقالات در چهار بخش سامان يافته ‏اند كه شرح آن در چکیده آمده است.همه مقالات به روش تحليلى نگاشته شده ‏اند و برخى از آنها رويكرد انتقادى نيز دارند.

نویسنده در صدد دستیابی به چند هدف در کتاب حاضر بوده است که عبارت‌اند از: 1. ارائه نمونه‌های عملی از تعارض‌های سیره معصومان و حل آن؛ 2. زمینه‌سازی برای کشف حل این تعارض‌ها؛ 3. زمینه‌سازی برای گسترش بحث‌های فقه الاخلاق و اصول فقه الاخلاق در مجامع علمی و حوزوی و اصلاح هرج و مرج علمی موجود در استفاده و استنباط از سیره؛ 4. ترسیم تصویری واقعی و سازوار و عرصه‌پذیر به دنیای امروز از شخصیت و سبک زندگی معصومان

هدف نویسنده ارائه کاوش‌های نظری و تأملات فکری درباره امکان مطالعات تمدنی در موضوعات اسلامی و انجام مطالعات اسلامی در موضوعات تمدنی بوده است. وی کوشیده است به تلاش‌های مشابه در فرهنگ‌های دینی دیگر مانند مسیحیت و یهودیت نیز توجه کند و تجربیات آکادمیک آنان را در ایجاد نسبت میان این فرهنگ و تمدن به نخبگان تمدن‌اندیش ایرانی گزارش کند تا پرسش مشابه و پاسخ‌های آن به مثابه تجربیات فکری دغدغه‌مندان دین و الهیات، همواره نصب‌العین اندیشمندان مسلمان باشد و از خطاهای پیش‌آمده برحذر باشند و از ظرفیت‌های به‌دست‌آمده بهره ببرند.

پژوهش حاضر کوشیده است با گذر از چنین مشکلاتی، چشم‌اندازی علمی، دقیق و حرفه‌ای از تروریسم عرضه دارد. نویسنده سعی کرده است تا با وجود آرا و اقوال مختلف در این باب، به درکی درست و گویا از تروریسم برسد و از مجادلات و مباحثات غیرعلمی دوری گزیند

نوشتار حاضر تلاش می‌کند نگاهی واقع‌بینانه به عقل کند و بدون افراط و تفریط، توانایی عقل را در دستیابی به احکام نشان دهد. بدین‌منظور نویسنده کوشیده است به پاره‌ای از سؤالات که مربوط به این موضوع است، پاسخ دهد.

نوشتار حاضر در پی بررسی تاریخ تشیع در منطقه مازندران است که یکی از قدیم‌ترین مناطق شیعه‌نشین ایران است. مراد نویسنده از تشیع مفهوم عام آن است؛ هرچند در بسیاری از مباحث بر تشیع دوازده امامی تأکید ورزیده است. پرسش اصلی پژوهش درباره چگونگی و چرایی نفوذ باورهای شیعی به‌ویژه امامی در مازندران و مسیر تحول و فراگیری آن در سراسر این خطه تا پایان سده هشتم هجری است، لکن به پرسش‌های دیگری نیز پاسخ داده می‌شود

فقه سیاسی به مثابه دانشی که الگوی عملی و عینی برای اجتماع و سیاست ارائه می‌نماید، دانشی جوان است و ضرورت دارد در این زمینه کوشش‌های علمی متنوعی صورت گیرد و زوایای مختلف آن واکاوی شود. این مجموعه که چند نشست و گفتگوی علمی را در بر دارد، کوششی در همین راستاست. صاحب‌نظران در حوزۀ فقه و فقه سیاسی در بخش‌های مختلف این پژوهش، هرکـدام کوشیده‌اند زاویه‌ای از قلمرو فقه و سیاست را بررسی کنند و توضیح دهند.

بی‌تردید همه فقهای شیعه در عصر غیبت دارای اقتداری شرعی‌اند و می‌توانند در حوزه‌های متعددی تصرف کنند؛ اما آن‌گاه که یکی از میان آنان، ولایت بر امور نوعیه را بر عهده گیرد و از اقتداری سیاسی برخوردار شود، عملاً بسیاری از آنان دچار تزاحم ولایات می شوند. حال ماهیت این تزاحم‌ها چیست و چگونه می‌توان الگویی جهت حل یا کاهش پیامدهای منفی آنها ترسیم کرد، پرسش‌های مهمی‌اند که این اثر می‌کوشد با توجه به نظریه‌های فقهی و نیز تجارب جمهوری اسلامی پاسخگو به آنها باشد

متکلمان ناشناخته امامیه در فاصله زمانی دو مدرسه کلامی کوفه و بغداد  (آستانه غیبت صغری تا شکل‌گیری مدرسه کلامی بغداد به محوریت شیخ مفید) در مناطقی چون بصره، کوفه، بغداد، اهواز، قم، ری، خراسان، ماوراء النهر، مصر و شام فعال بوده‌اند. در این بازه زمانی، کلام امامیه به دلیل نامناسب‌بودن پاره‏‌‌ای از شرایط سیاسی و اجتماعی تمرکز جغرافیایی لازم را نداشته است؛ با این حال متکلمان امامی پیگیر فعالیت‌های کلامی خویش بوده‌اند. در این اثر نویسنده کوشیده است با معرفی متکلمان ناشناخته امامیه ـ در میانه مدرسه کلامی کوفه و مدرسه کلامی بغداد ـ و بیان دیدگاه‏‌‌ها  و تلاش‏‌‌های علمی و تولیدات کلامی آنان، نشان دهد که شخصیت‏‌‌های برجستۀ کلامی در این دوره حضوری قابل توجه و تأثیرگذار داشته‌اند. این دیدگاه در مقابل نظرگاه کسانی است که به حضور کمرنگ متکلمان امامیه و عدم نقش‌آفرینی‌ آنها در این محدوده تاریخی باور دارند.

کتاب حاضر خلاصه کتاب عیار تمدنی جمهوری اسلامی ایران است که مخاطب عمده خود را در میان جوانان دغدغه‌مند به موقف و توفیق تمدنی جمهوری اسلامی ایران می‌جوید.کتاب با نگاه به جنبه‌های عمدتاً نرم و انسانی تمدن به‌خصوص محوردانستن امت اسلامی به مثابه مفهوم هادی در مقاله آغازین «مفهوم‌شناسی امت»،بررسی خود را طی هشت مقاله بعدی در موضوعات «مواجهه تمدنی با غرب»، «جریان مقاومت»، «مدیریت اقوام و مذاهب»، «اسلامی‌سازی علوم انسانی»، «مناسک امت‌ساز حج»، «مردم‌سالاری دینی»، «الگوی پیشرفت» و «دوگانگی نهاد علم» با بررسی اسناد و اقدامات جمهوری اسلامی در هر موضوع به انجام رسانده است

آورده‌های تمدنیِ جمهوری اسلامی چه بوده و آن را چگونه می‌توان محاسبه کرد؟ این سؤال، پرسش مرکزی در این کتاب است که پژوهشگران تمدن پاسخ آن را در سه ضلع نظریات پشتیبانِ انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن، اسناد بالادستی به‌وجودآمده در گذشتۀ نظام اسلامی و کارنامۀ عملی و تجربۀ تمدنی شکل‌گرفته در جمهوری اسلامی، و در هشت مسئلۀ تمدنی با رویکرد «امت‌محور» جستجو کرده‌اند.

در مقام بیان خاستگاه عرفان اسلامی می‌توان بر دو امر تکیه و تأکید کرد: نخست، فطرت و نوع خلقت انسان‌هاست که ایجاب می‌کند هر انسانی بتواند به اندازۀ قابلیّت و تلاشش، ذوقیّات و کمالات عرفانی را تجربه نماید و در خود شکوفا سازد؛ دوم، فرهنگ غنی و تعالیم ناب اسلام، قرآن و روایات اهل‌بیت(ع) است که مطمئن‌ترین بستر و نیز بهترین عامل برای رشد و به‌فعلیّت رسیدن قابلیّت‌های انسانی و بهترین شیوه و مصون‌ترین راه برای رسیدن به سر منزل مقصود است.

تشدید نیاز به معنویت که در آیینۀ جنبش‌های مختلف معنوی انعکاس یافته و نیز رشد فزایندۀ مطالعه دربارۀ معنویت در رشته‌های مختلف علوم انسانی، حاکی از تحول اساسی در مسائل مربوط به معنویت است. با شکل‌گیری چنین تحولی، دین و از جمله اسلام، با پرسش‌های جدی دربارۀ معنویت مواجه شده‌ و زمانی می‌تواند مانند گذشته ظرفیت و توانایی خود را در پاسخ به نیازهای معنوی اثبات کند که پاسخ‌هایی قانع‌کننده برای چنین پرسش‌هایی داشته باشد. این کتاب تلاشی است برای شناسایی و فهرست پرسش‌های مختلف حوزۀ معنویت و پاسخ دانشوران دینی به برخی از آنها، با اتکا بر مبانی قرآنی و روایی و با توجه به سنت علمی مسلمانان.

تصور کنید فرد محترمی با داشتن یک فرزند خردسال با همسرش دچار اختلاف می‌شود و همسر وی به جرم «ترک انفاق» که مدت‌ها پیش رخ داده، به دادگاه شکایت می‌کند. از قضا زوج اکنون درآمد خوبی دارد و حاضر به پرداخت نفقۀ سابق هم هست؛ اما قاضی با استناد به قانون، پدر را راهیِ زندان می‌کند. با توجه به تغییر قانون در سال 91 و افزایش مجازات حبس برای جرم ترک انفاق و صدور برخی احکام کیفری شدید مانند مجازات دو سال حبس برای ترک انفاق اندک، کتاب حاضر در صدد است از جهت قانونگذاری و احکامی که بر اساس آن صادر شده، این سیاست‌ها را بررسی کند و پیشنهادهایی برای اصلاح آن ارائه دهد. توجه‌دادن به فقه از اهداف مهم این تحقیق است

دانشمندان اسلامی هر یک با نگاهی خاص قرآن را مطالعه کرده‌اند. در همین راستا علوم مختلف قرآنی شکل گرفته است که علم وجوه و نظائر یکی از جلوه‌های آن است. وجوه و نظائر عبارت از الفاظی است که با یک هیئت و اعراب خاص در آیات مختلف قرآن به کار رفته است؛ ولی دارای معانی مختلفی می‌باشد؛ همانند امّت و امام که با همین هیئت به تناسب مورد و سیاق دارای معانی گوناگونی می‌باشد. کتاب پیش‌روی درپی تحقیق دربارة این نوع واژگان است و این روش‌ها و شیوه‌ها را مبنای‌کار خویش قرار داده است: 1.‌ سعی شده از آیات همسان در تفسیر واژگان استفاده شود. 2. مطالب به صورت تطبیقی و با نگاه به هر یک از تفاسیر شیعه و اهل سنت بیان شود. 3. مبانی کلامی شیعه چراغ فروزان راه بوده است و آنجا که اتفاق یا اکثریت شیعه بر یک نظر بوده‌اند، ادله و مبانی آن تبیین شده است. 4. از روایات اهل‌بیت:حتی‌الامکان استفاده شده است. 5. به قرائن خاص دلالت‌کننده همانند سیاق و ... اهتمام ویژه‌ای شده است. 6.‌معنای لغوی واژگان تحلیل و بررسی گردیده است.

آینده‌پژوهی مطالعة نظام‌مند آینده‌های ممکن، محتمل و مرجّح و بررسی دیدگاه‌ها، جهان‌بینی‌ها و اصول بنیادین آینده است که می‌تواند در خدمت ترویج و تبیین معارف دینی به‌خصوص اندیشه سترگ مهدویت قرار گیرد؛ «مهدویت» نیز که چراغ راه آینده است، می‌تواند در بسط و تعمیق آینده‌پژوهی دینی نقشی بسزا ایفا کند. اثر حاضر مجموعه مقالاتی دربارة «مهدویت و آینده‌پژوهی» به قلم صاحب‌نظران، پژوهشگران و آینده‌پژوهان است و بر این موضوع‌ها بنیاد دارد: تشابهات و تمایزات مهدویت و آینده‌پژوهی، کاربرد روش‌های آینده‌پژوهی در مهدویت، مؤلفه‌های آینده‌پژوهی در انتظار، آینده‌پژوهی در قرآن و روایات.